İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde ‘Yapay Zekâ Çağı ve Kütüphanelerin Geleceği’ paneli gerçekleştirildi.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, 60. Kütüphane Haftası kapsamında ‘Yapay Zekâ Çağı ve Kütüphanelerin Geleceği’ başlıklı bir panel düzenledi. santralistanbul Kampüsü’nde gerçekleşen panelde  yapay zekanın yükselişi, akademi ve bilimsel çalışmalardaki kullanımı tartışıldı.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, 60. Kütüphane Haftası kapsamında “Yapay Zekâ Çağı ve Kütüphanelerin Geleceği” başlıklı bir panel düzenledi. Panelde yapay zekanın yükselişi, akademi ve bilimsel çalışmalardaki kullanımı ele alındı.

BİLGİ Kütüphane ve e-Kaynaklardan Abdullah Turan’ın moderatörlüğünde gerçekleşen panelde söz alan BİLGİ Kütüphane ve e-Kaynaklar Direktörü Dr. Sami Çuhadar, “Dünya Ekonomik Forumu verilerine göre 2025 yılında teknolojik gelişime bağlı olarak bugün 85 milyon kişiye istihdam sağlayan meslekler ortadan kalkacak. Bunun yanında yapay zekâ ile birlikte 97 milyon kişilik yeni iş oluşacak. Veri girişi, defter tutma gibi meslekler yok olacak. Diğer taraftan veri analizi, veri uzmanı, dijital pazarlama, süreç otomasyon uzmanı gibi meslekler ortaya çıkıyor” dedi.

Yapay zekânın, mevcut veya gelecekte var olacak işleri makine ve teknolojiyle yaptırma sanatı olduğunu ifade eden Çuhadar, “Kütüphanelerin mutfağı olan kataloglama ve sınıflamada yapay zekanın epeyce etkisi olacak. Yapay zekâ uygulamaları sayesinde bu işlemler artık kısa sürede yapılabiliyor. Eskiden manuel olarak yapılan koleksiyonlar değişti, artık saniyeler içinde koleksiyonlar hazırlanabiliyor. Ayrıca günümüzde dergi, kitap gibi yayınlar dijitalleşiyor ve dijital koleksiyonlara dönüşüyor ve takibi kolaylaşıyor. Veri setlerine dayanan yapay zekânın akademik bilgilerden beslenip beslenmediği konusu kütüphaneleri ilgilendiriyor. Yayıncı ve kütüphaneci arasındaki iş birliği sayesinde bir yayınevinin kitapları arasında kısa sürede istediğiniz bir konuda doğru bilgiler ışığında doğru esere ulaşabiliyorsunuz.” dedi

BİLGİ İletişim Fakültesi Medya Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Erkan Saka ise, “Yapay zekâ, 15-20 yıldır kompleks sistemlerde zaten kullanılıyordu.  Arama, kataloglama dahil bir sürü süreçte var. Yeni olan üretken yapay zekâ denilen kısım. Artık yapay zekâ araçlarını kullanarak görsel, metin gibi yeni şeyler üretebiliyoruz. Yapay zekâ uygulamaları veri setlerine dayanıyor ve makine öğrenmesi ile sürekli gelişiyor. Bu veri setlerinin ne olduğuna göre çıkan sonuçlar değişebiliyor. Sonuçlar belli bir veriye dayandığı için mutlak doğru olarak algılanmamalı. Bu noktada bilgi okuryazarlığının altını çizmek gerekiyor. Kullanıcıların yanlış bilgiye ulaşma ihtimalini göz ardı etmemesi gerekiyor.” dedi.

BİLGİ Kütüphane ve e-Kaynaklardan Abdullah Turan, “Kütüphanecilerin gelecekleri için korkacağı bir durum yok. Tam tersine iş süreçleri daha çok yoğunlaşıyor ve özellikle teknoloji konusunda yeni yeteneklere ihtiyaç var. Birçok çalışma yapılması gerekiyor. Bu kapsamda bilginin entegrasyonu, kaynak erişilebilirliği ve arama işlevselliği önemli konular. Yapay zekâ gündemimizde kalmaya devam edecek. Hem bizim hem de yeni teknolojilerin gelişmesinde kendimizi nerede konumlandıracağımız konusunda çok büyük katkı sağlayacak” dedi.

Yapay Zekâ Kütüphaneleri Nasıl Değiştiriyor?

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde ‘Yapay Zekâ Çağı ve Kütüphanelerin Geleceği’ tartışılacak:

Yapay Zekâ kütüphaneleri Nasıl Değiştiriyor?

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, 60. Kütüphane Haftası kapsamında ‘Yapay Zekâ Çağı ve Kütüphanelerin Geleceği’ başlıklı bir panel düzenliyor. santralistanbul Kampüsü’nde gerçekleşecek panelde yapay zekanın yükselişi, akademi ve bilimsel çalışmalardaki kullanımı tartışılacak

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, 60. Kütüphane Haftası kapsamında “Yapay Zekâ Çağı ve Kütüphanelerin Geleceği” başlıklı bir panel düzenliyor. Kütüphaneci, akademisyen, personel ve öğrencilerin bir araya geleceği panelde yapay zekanın yükselişi, akademi ve bilimsel çalışmalardaki kullanımı uzmanlar tarafından ele alınacak. Panel 27 Mart 2024, Çarşamba günü saat 14.30-16.00 arasında santralistanbul Kampüsü’nde gerçekleşecek.

BİLGİ Kütüphane ve e-Kaynaklar Referans ve Halkla İlişkiler Takım Yöneticisi Abdullah Turan’ın moderatörlüğünde gerçekleşecek panele BİLGİ İletişim Fakültesi öğretim üyesi ve İletişim Bilimleri Doktora Programı Direktörü Prof. Dr. Erkan Saka ile Kütüphane ve e-Kaynaklar Direktörü Dr. Sami Çuhadar konuşmacı olarak katılacak.

Yükselen teknolojilerle birlikte bilgisayarlar, makinalar, yazılımlar ve robotik çalışmalar yapay zekâ çağının başlangıcını oluşturuyor. Bu çağın en önemli olgularından biri olan yapay zekâ araçları/uygulamaları (Chat-GPT, DALL-E, Gemini/ Bard, Research Rabbit) her alanda tartışılmakla kalmıyor, aynı zamanda etkileyici, eğlenceli ve çekici sonuçlar da ortaya koyuyor. 60. Kütüphane Haftası kapsamında düzenlenen panelde yapay zekânın yükselişi, akademi ve bilimsel çalışmalardaki kullanımı üzerinde durulacak ve örnek uygulamalardan bahsedilecek. Yapay zekâ ile literatür araştırması, metin dilini iyileştirme, sonuçları yorumlama, kaynakça oluşturma, çeviri, eğitim ve öğretimde kullanımı konularına değinilecek. Ayrıca yapay zekanın kütüphane referans hizmetleri, bilginin tasarımı, yaşam boyu öğrenme ve yayıncılığa etkileri konuları ele alınacak.

Tarih    : 27 Mart 2024 Çarşamba

Saat      : 14.30-16.00

Yer        : İstanbul Bilgi Üniversitesi santralistanbul Kampüsü

               Enerji Müzesi Seminer Salonu

İletişim: 0212 311 73 99 kutuphane@bilgi.edu.tr

*Panel herkesin katılımına açık olarak düzenlenecek.

Kütüphane İstediğin Her Yerde

Kütüphaneler dünyanın en önemli yapıtaşlarıdır. Kütüphane dediğimiz zaman bilgi, bilgi dediğimiz zaman ise akıllarda kütüphane canlanır. Geçmişimizi bilmemiz ve geleceğimizi şekillendirmemiz için gerekli olan bilgilerin korunmasında ve sunulmasında kütüphanelerin etkisinin önemi çok fazladır.

Bilginin gelişimini incelediğimiz zaman kil tabletler, parşömen, el yazması kitaplar, DVD, CD, basılı kaynaklardan elektronik kaynaklara kadar uzun bir yol izlediğini görebiliriz. 

En eski zamanlardan beri adını duyduğumuz İskenderiye Kütüphanesi, Celsus Kütüphanesi gibi kütüphanecilik için önemli isimler olan bu kütüphaneler bizlerin akıllarında tahtını hala koruyor. 

Her dönemin farklı istekleri ve beklentileri var. Gelişen dünya hem başka kavramları hem de kütüphanecilik alanını şekillendiriyor.

Bundan 50 yıl önce kütüphaneye giden birisi için ‘’Erişmek istediğin kaynaklara kütüphaneye gelmeden, mekan sınırı olmaksızın ulaşabilirsin’’ denilseydi bu söylediğimize nasıl tepki verirdi?

Peki ya şu an kaynaklara her yerden erişebilecek bir dönemde yaşayan bizler için ‘’İstemiş olduğun kaynağı sadece belirli bir kütüphanede bulacağını ve o kaynağı belirli saatler içerisinde erişebileceğini, Önemli gördüğü yerleri sadece yazarak not alabileceğini ve en önemlisi o kaynağı tekrar okumak için aynı döngüde kalması gerektiğini söyleseydik bizlere nasıl tepki verirdi?

Her dönemin bir güzelliği var derler. Benim için de öyle. Zaman ilerliyor ve hiçbir şey aynı kalmıyor, kalamaz. Dünya, bilim ve aklınıza gelecek her kavram dünya değiştikçe, değişmeye devam edecek. Bu bizi korkutmamalı aksine alışmalı ve devam etmeliyiz. Kütüphaneye gelmek ve kaynaklara bu şekilde ulaşmak bazı insanlara haz verse de bazı insanlar için bunun aynısını söyleyemeyiz. Çünkü hepimiz farklıyız. Yapmamız gereken tek şey insanların ne istediğini bilmek ve ona göre yollar açıp o yolları geliştirmek.

Benim fikrimi sorarsanız, Z kuşağı doğduğu an itibari ile elektronik ortamla iç içe kalıyor. Yaşamı boyunca dijital oyunlar, elektronik araç ve gereçler ile büyüyor ve bu yüzden elektronik ortama ve elektronik araç gereçlere olan ilgi ve bilgileri artarak gelişiyor. Merak ettiği en ufak bir soruyu sadece 1 dakika içerisinde telefon veya bilgisayar yolu sayesinde bulabiliyor ve bu bilgi birikimini bu şekilde geliştirip devam ettirebiliyor. O yüzden Z kuşağı fiziksel olarak kütüphaneye gitmektense istediği bir yerden bilgiye ulaşmakta zorluk çekmiyor. Çünkü doğduğu an itibariyle ilerlediği bilgi edinme yolu hep aynı şekilde ilerliyor. Bu sebeple geçmişteki fiziksel kütüphane kullanımı ile şu anki kütüphane kullanımı arasında bir değişim oluyor. Elektronik kaynaklar daha çok gündeme geliyor ve daha çok kullanılıyor.

Teknolojik gelişmeler bilgi artışına sebep olurken bu bilgileri her yerden erişmemize de olanak sağlar. Peki ya bu her yerden edindiğimiz bilgiler ne kadar doğrudur? Bilginin güvenilirliği kavramı konusunda kütüphaneler önemli yer kaplamaktadır. İstediğiniz bilginin güvenilirliğinden şüphe duymadan kütüphanedeki kaynaklardan dilediğinizce faydalanabilirsiniz. Fakat aynı konuyu kütüphane dışındaki kaynağı belirsiz elektronik kaynaklardan edindiğimiz bilgiler için söyleyemeyiz. Kütüphaneler güvenilir kaynak sağlarken gelişen teknolojiyi takip ederek bizlere, geçmişi, bugünü ve geleceği aydınlatıcı yeni bilgiler sağlamaktadır.

Kütüphaneler çocuklara yeni ve faydalı bilgiler sunar. Kütüphaneler sadece kaynak sağlamak için değil eğitici ve faydalı bilgileri sağlamak içinde önemli rol oynamaktadır. 7’den 70’e her kullanıcının isteği, beklentileri, öğrenmek istediği kavramı veya kitap okuma tutkusuna el atılmasına yardımcı olacak okuma kitapları kütüphane tarafından sağlanır.

Elbette sadece bilgiyi edinmek için kütüphaneler kullanılmıyor. Fiziksel kütüphanelerin içerisinde olan çalışma yerleri sayesinde kullanıcılar sessiz bir alana sahip olabiliyorlar ve çalışmalarını buradan yürütebiliyorlar. Kütüphanelerin bu kısmını unutmamak gerek. Sessiz çalışma ihtiyacı hisseden kişiler çalışmalarını kütüphanede yürütebiliyor. Kütüphanelerin bu özelliği sayesinde fiziksel kütüphane yaşamını devam ettirebiliyor.

Kütüphaneler artık dijital çağ ile internet ortamına geçtiğinde bu geçiş fiziksel kütüphaneyi elbette etkiledi. Artık insanlar bilgiyi kısa sürede bulmak ve kullanmak istiyor. Bu yüzden aralarında çok bir fark olmaksızın fiziksel kütüphanenin yeni dönem içerisindeki kullanıcı sayısının azaldığını görebiliriz. İleriki dönem için belki bundan 100 yıl sonrası için fiziksel kütüphaneyi insanlar kullanacaklar mı? Sanırım bu sorunun cevabını öğrenmek için biraz erken.

Beste Erdem

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar 58. Kütüphane Haftası Etkinlikler

Ülkemizde 1964’ten bu yana her yıl Mart ayının son haftası Kütüphane Haftası olarak kutlanmaktadır. Bu yıl 58’incisini kutlayacağımız Kütüphane Haftası ise 28 Mart – 3 Nisan  2022 tarihleri arasında kutlanacaktır.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar deneyimlerini, uygulamalarını ve yeni gelişmeleri 58. Kütüphane Haftası etkinlikleri kapsamında kütüphaneci, akademisyen, öğrenci ve meraklılarla paylaşıyor.

Bu kapsamda, 29 Mart 2022 tarihinde İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi olarak düzenleyeceğimiz ilk etkinlik saat 11:00’de başlayıp 12:00’a kadar sürecek olan “Zamanın İzinde Efemera” başlıklı online paneldir. Kataloglama Sorumlumuz Hatice Işık’ın moderatörlüğünde gerçekleşecek olan panele kütüphanemizden Görkem Ünal ve Serkan Kılıç, İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi Kütüphanesinden Burak Delibaş konuşmacı olarak katılacaktır. Efemera gündelik hayatta kıyıda köşede kalmış, çok önemli sayılmayan fakat yıllar geçtikçe önemi artmış ve değerlenmiş eski belgelerdir. Bu panelde efemeranın zaman içinde geçirdiği süreçleri, efemeranın kataloglanması, üst verilerinin oluşması ve efemera koleksiyonerliğinin zorlukları gibi birçok konu detaylarıyla ele alınacaktır.  Etkinlik ilgilenen herkesin katılımına açıktır. 

29 Mart 2022 saat 11:30 ve 30 Mart 2022 saat 14:00’te ETA Vakfı Doğa Koleji tarafından düzenlenen “Sıra dışı Kütüphaneler ve Uygulamaları” başlıklı seminere ise Kütüphane ve e-Kaynaklar Direktörümüz Sami Çuhadar konuşmacı olarak katılacaktır. Seminerde, dünyanın farklı yerlerindeki örnek kütüphaneler, sıra dışı uygulamalar ve yenilikler ele alınıyor. Etkinlik Doğa Koleji lise ve ortaokul öğrencilerinin katılımına açıktır.

30 Mart 2022 tarihinde Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları Federasyonu (IFLA) başkanı Barbara Lison’un ‘Sürdürülebilirlik ve Kütüphaneler’ başlıklı konuşması SALT Galata’da 11:00-12:30 saatleri arasında gerçekleşecektir. Kütüphane Direktörümüz Sami Çuhadar bu toplantıya katılacak ve aynı gün düzenlenecek diğer bir etkinlikte ‘Türk Kütüphaneciliğinin Uluslararası İlişkileri ve Türkiye’de Gerçekleşen Bazı Etkinlikler’ konulu bir sunum yapacaktır.

Haftanın diğer bir etkinliği ise 31 Mart 2022 tarihinde İstinye Üniversitesi Kütüphanesi tarafından saat 09:00 ile 17:00 arasında yüz yüze düzenlenen Bibliyometri Çalıştayı’dır. Bu çalıştaya kütüphanemizden, E-Kütüphane ve Kataloglama sorumlusu Serkan Kılıç konuşmacı olarak katılacak ve ‘Güncel Gelişmeler Işığında Kütüphaneler, Değişen Roller ve Akademik İletişim Kütüphaneciliği’ üzerinde duracaktır. Ayrıca bilimsel yayın çalışmalarında yayın yapılacak dergilerin seçilmesi, bilimsel çalışmaların yayınlanması ve bu yayınların etki analizlerinin ölçülmesi konularına da değinilecektir.

1 Nisan 2022 tarihinde İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Yaşar Üniversitesi ve Türk Kütüphaneciler Derneği İzmir Şubesi tarafından saat 09:30’da düzenlenen ‘Yeni Teknolojiler: Akıllı Kütüphaneler’ başlıklı panele ise Kütüphane ve e-Kaynaklar Direktörümüz Sami Çuhadar moderatör olarak katılıyor. Panelde robotların, yapay zekâ, arttırılmış gerçeklik ve yeni teknolojilerin kütüphanelere etkileri tüm yönleriyle ele alınacaktır.

1 Nisan 2022 tarihinde düzenlenen bir başka etkinlik ise İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi tarafından saat 14:30’da yüz yüze gerçekleşecek ’Bir Stajdan Ötesi: Kütüphanecilerin Gözünde İÜMK Günleri’ adlı etkinlik olacaktır. Etkinliğe kütüphanemizden Veri Tabanları ve Süreli Yayınlar Uzman Kütüphaneci Ece Tufanyazıcı konuşmacı olarak katılacaktır.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar’ın yer aldığı son etkinlik ise Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi tarafından 1 Nisan 2022 tarihinde saat 10:00’da düzenlenen Kariyer Fuarı 2022 başlıklı çevrimiçi etkinlik olacaktır. Bu etkinliğe Kütüphanemiz, Veri Tabanları ve Süreli Yayınlar Takım Yöneticisi Kerem Kahvecioğlu konuşmacı olarak katılacaktır. Kerem Kahvecioğlu “Dünyada, Türkiye’de hukuk kütüphaneciliği, hukuk kütüphanecilerinin yetkinlik ve çalışmaları’ üzerine konuşma gerçekleştirecektir.

Etkinlik ile ilgili erişim linki ve diğer detaylara https://library.bilgi.edu.tr/tr/ adresi üzerinden ulaşabilir, gerektiğinde kutuphane@bilgi.edu.tr adresi ile iletişime geçebilirsiniz.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar 57. Kütüphane Haftası Etkinlikleri

Ülkemizde 1964’ten bu yana her yıl mart ayının son haftası Kütüphane Haftası olarak kutlanıyor. Bu yıl 57. Kütüphane Haftası, 29 Mart – 4 Nisan 2021 tarihleri arasında “Pandemi Sürecinde Kütüphanecilik” ve “Çağları Aşan Söz” temaları ile kutlanacak.

Dünyada 200’ün üzerinde ülkeye yayılarak pandemiye dönüşen Yeni Koronavirüs (COVID-19)  salgını, birçok ülkenin sınırlarını kapatmasına, yüz yüze eğitim-öğretime ara verilmesine ve hayatımızı etkileyen birçok kısıtlamanın oluşmasına neden oldu. Her sektörde olduğu gibi kütüphanelerin hizmet ve uygulamaları da bu gelişmelerden etkilendi. “Yeni Normal” olarak adlandırılan bu süreçte kütüphaneler fiziksel alanlarını, kaynaklarını, çalışma biçimlerini, hizmet ve uygulamalarını yeniden gözden geçirerek kullanıcılarının yanında olmaya devam etti.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar zor geçen bir yılın ardından deneyimlerini, uygulamalarını ve yeni gelişmeleri 57. Kütüphane Haftası etkinlikleri kapsamında kütüphaneci, akademisyen, öğrenci ve ilgililerle paylaşıyor.

Bu kapsamda, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, Koç Üniversitesi Kütüphanesi, MEF Üniversitesi Kütüphanesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kütüphanesi ve Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi 30 Mart 2021 tarihinde saat 14.00’te “Zor Geçen Bir Yılın Ardından Üniversite Kütüphaneleri” başlıklı çevrimiçi panel düzenliyor. Bu etkinliğe Kütüphane Direktörümüz Sami Çuhadar konuşmacı olarak katılıyor.

Koç Okulları Ortaokul Kütüphanesi tarafından 1 Nisan 2021 tarihinde saat 10.45’te “Sıra Dışı Kütüphaneler ve Uygulamaları” başlıklı çevrimiçi söyleşiye İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar Referans Takım Yöneticisi Abdullah Turan, konuk oluyor. Söyleşide dünyanın farklı yerlerindeki örnek kütüphaneler,  sıra dışı uygulamalar ve yenilikler ele alınıyor.

Haftanın diğer bir etkinliği olan “Pandemi Dönemi Dünya ve Türkiye’nin Araştırma Çıktılarına Genel Bir Bakış” başlıklı panel, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, Koç Üniversitesi Kütüphanesi, MEF Üniversitesi Kütüphanesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kütüphanesi ve Türk Kütüphaneciler Derneği İzmir Şubesi tarafından 1 Nisan 2021 tarihinde saat 14.00’te düzenlenecek. Kütüphane Direktörümüz Sami Çuhadar’ın konuşmacı olarak katılacağı panelde, pandemi sürecinde Türkiye ve farklı ülkelerin akademik yayın performansları değerlendirilecek.

Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesi tarafından  “Bilgi Okuryazarlığı Uygulamalarında Oyun Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı” konulu söyleşi ise yine 1 Nisan 2021 tarihinde saat 18.00’de düzenleniyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar Referans Kütüphanecisi Ebru Gönül Türk‘ün konuk olacağı söyleşi, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık’ın YouTube kanalı üzerinden canlı olarak yayınlanacak.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar’ın yer aldığı son etkinlik ise 2 Nisan 2021 Cuma günü saat 15.00’te İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü öğrencilerinin oluşumu olan BBYON Topluluğu Öğrenci Kulübü tarafından düzenlenen “Yeni Normal Sürecinde Dijital Dönüşüm ve Üniversite Kütüphaneleri” başlıklı söyleşi olacak. Çevrimiçi olarak yayınlanacak bu etkinliğe Kütüphane ve e-Kaynaklar Direktörümüz Sami Çuhadar konuşmacı olarak katılacak.

Etkinliklerin erişim linkleri ve diğer detaylara https://library.bilgi.edu.tr/tr/  adresinden ulaşabilir; kutuphane@bilgi.edu.tr adresine e-posta göndererek bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Gelişen Teknoloji, Yenilikçi Kütüphane Uygulamaları ve Değişen Kullanıcı Profilinde Bilginin Keşfi

Kütüphanemizden Abdullah Turan ve Ebru Gönül Türk’ün “Gelişen Teknoloji, Yenilikçi Kütüphane Uygulamaları ve Değişen Kullanıcı Profilinde Bilginin Keşfi” isimli çalışması ÜNAK2018 Bildiriler Kitabında yayımlanmıştır. Makaleye erişim linki: https://openaccess.bilgi.edu.tr/handle/11411/2377

https://openaccess.bilgi.edu.tr/handle/11411/2377

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi Koleksiyon Geliştirme ve Yayın Sağlama Süreci “Okul İçin Değil Yaşam İçin Öğrenmeli”

BİLGİ Kütüphanesi, üniversitede yapılan öğretimi, öğrenimi ve araştırmaları doğrudan desteklemektedir. Bu kapsamda; entelektüel faaliyetleri desteklemek, araştırmalar için gerekli kaynakları sağlamak ve ders materyallerine ilişkin temel, yardımcı ve referans kaynakları sağlamayı ilke edinmiştir. Kaynak seçimleri, üniversitenin genel eğitim hedefine, amacına, değerlerine, vizyon ve misyonuna uygun olarak yapılmaktadır.[1]

            Koleksiyon Geliştirme ve Kaynak Taleplerinin Bildirilmesi

            BİLGİ Kütüphanesinin koleksiyonu satın alma ve kısmi olarak bağış yayınlarla geliştirilmektedir. Kaynakların satın alınmasında farklı süreçlere ve işlem adımlarına dikkat edilmektedir. Satın alınan kaynaklar ağırlıklı olarak;

• Akademik personel ve öğrenci talepleri,
• Ders materyalleri ve yardımcı kaynakları,
• Uzman kütüphanecilerin seçimleri,
• Akademik performans sisteminde yer alan akademisyenlerin yayınları,
• Abone olunan elektronik kitap veri tabanlarından erişilen, fakat yılsonunda çıkartılacak yayınlar,
• Erişilememe sayılarına (Access Denied) bakarak, abone olunan veri tabanları içerisinde yer alan fakat erişilemeyen yayınlar,
• Kanıta Dayalı Sağlama – Evidence Based Acquisition (EBA) modeli kapsamında en çok erişilen yayınlar,
• Güncel akademik ve popüler yayınlar,
• Kütüphaneler arası ödünç – InterLibrary Loan (ILL) sistemi ile farklı kurumlardan talep edilen yayınlar,
• Yükseköğretim (Higher Education) ve Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization-WTO) Koleksiyonu kapsamındaki yayınlardan oluşmaktadır.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi, kullanıcı ve araştırmacılardan gelen kaynak taleplerini web sitesinde bulunan çevrimiçi “Kitap ve Görsel-İşitsel Materyal İçin Satın Alma İstek Formu” ve 75 Euro üzerindeki talepler için de formlar bölümündeki “Sipariş Formu” üzerinden kabul etmektedir.

[1] İstanbul Bilgi Üniversitesi vizyon, misyon ve değerleri için bkz. https://www.bilgi.edu.tr/tr/universite/hakkinda/kurumsal-ilkeler/

Kaynak Talep Etmeden Önce Nelere Dikkat Edilmeli?

            Talep edilecek olan kaynağın kütüphane koleksiyonunda mevcut olup/olmadığı kontrol edilmelidir. Koleksiyonda bulunmayan veya birden fazla kopyası gerekli olan kaynakların satın alınması için istenen “ISBN*, Eser Adı, Yayın Yılı, Baskısı ve Yayınevi” bilgileri mutlaka doldurulmalıdır. Bu bilgilerin doğru ve eksiksiz girilmesi, talep edeceğiniz kaynağın daha hızlı alınmasına katkı sağlayacaktır.

Kaynakların Temin Süreleri

Talep edilen kaynaklar, doğrudan yayınevlerinden değil, uluslararası kaynak sağlayıcılar vasıtasıyla temin edilmektedir.

Yabancı kaynak taleplerinde, kaynakların siparişi, temini, hazırlanması, gönderilmesi, gümrük  süreçleri, kütüphaneye ulaşması ve teknik işlemlerinin yapılması 4-8 hafta arasında değişmektedir. Yurtiçi kaynak talepleri “Vakıf Yükseköğretim Kurumları İhale Yönetmeliği[2]“ kapsamında satın alındığı için, temin süresi 2-3 hafta arasında değişmektedir.

Talep Edilen Kaynaklar Nasıl Takip Edilir?

            Kütüphane web sitesindeki çevrimiçi formu doldurarak veya sipariş formu ile talep edilen kaynaklar için, kütüphane kataloğunda sipariş kaydı açılmaktadır. Katalog taraması yaparak bu kayda ulaşabilir, talep etmiş olduğunuz kaynakların bilgilerini, sipariş tarihini ve kaynakların durumunu görebilirsiniz.

* International Standard Book Number (ISBN) – Uluslararası Standart Kitap Numarası[1] Vakıf Yükseköğretim Kurumları İhale Yönetmeliği için bkz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/11/20181116-3.htm

  Kaynakların kataloglama ve teknik işlemleri tamamlandıktan sonra talep eden kullanıcının öncelikli olarak ödünç alabilmesi için “Order Arrivals” e-postaları gönderilmektedir. Bu e-postaların gönderilmesinin ardından, talep eden kullanıcılara kaynakları ödünç alması için 7 günlük süre tanınmaktadır.

Kaynak takibi katalog taraması ve gelen siparişlerin bildirilmesi haricinde, “New Arrivals“ duyurusu ile yapılmaktadır. Bu duyurular, üniversitenin akademik/idari kadrosuna e-posta gönderilerek ve BİLGİ Kütüphanesinin web sitesinden yapılmaktadır.

Sonuç ve Değerlendirme

            Üniversite kütüphanelerinin en önemli görevlerinden birisi eğitim ve öğretimi desteklemek, bu kapsamda da koleksiyonu geliştirmektir. Üniversite kütüphaneleri, mevcut bütçelerini en etkin bir şekilde kullanarak kullanıcılarının ihtiyaçlarına karşılık vermeli ve koleksiyonunu nitelikli şekilde geliştirmelidir.

            Kullanıcı ve araştırmacı taleplerini karşılamayan, sadece nicelik bakımından geliştirilmiş/genişletilmiş kütüphane koleksiyonları nitelik bakımından eksik kalabilmektedir.

Nitelik bakımından geliştirilecek kütüphane koleksiyonları için,

• Karşılaştırmalı maliyet analizleri yapılmalı,
• Satın alınan kaynaklar ve abone olunan kaynaklar için avantaj ve dezavantajlar belirlenmeli,
• Koleksiyon geliştirme süreçleri ve adımları belirlenmeli,
• Elektronik kaynaklar için kullanım verileri (Counter) analiz edilmelidir.

Böylece kütüphane bütçelerinin daha doğru ve etkili kullanımı söz konusu olurken, kütüphane koleksiyonları da nitelik olarak gelişecektir.

Anahtar Kelimeler: Koleksiyon Yönetimi, Koleksiyon Değerlendirme, Kaynak Seçimi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar

Keywords: Collection Management, Collection Assessment, Resource Selection, Istanbul Bilgi University Library and e-Resources

Burak DELİBAŞ, Kaynak Sağlama Kütüphanecisi | İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, e-posta: burak.delibas@bilgi.edu.tr /  T: (0212) 311 6395

Veri Tabanları Sadece Makale mi Sunar? BİLGİ Kütüphanesi Elektronik Veri Tabanları

21. yüzyılda teknoloji kullanımının artması ile bilgi kaynaklarının kullanım ortamı çeşitleniyor. Hal böyle olunca bu çeşitlilik kütüphanelere de yansıyor. Kütüphanelerdeki araştırma ortamları sadece yazılı materyallerle sınırlı kalmıyor.

Peki bir konuda araştırma yaparken kaçınızın aklına kütüphane gelmekte? Ya da kaçınız kütüphanede elektronik kaynaklardan yararlanabileceğinizin farkındasınız? Eminiz ki hepinizin ilk aklına gelen yer “Google” oluyordur. Her zaman internetten “bir şeyler” bulunabiliyor ancak doğruluğuna ne kadar güvenmeliyiz ya da güveniyor muyuz?

Geçmişe baktığımızda araştırmacılar bilgiye erişmek için bilgi kaynaklarının peşinden koşarken, günümüzde ise zaman ve mekan kavramlarından uzaklaşılarak tüm bilgi kaynaklarına çok kısa sürede erişilebilmek mümkündür. Bu sebepledir ki araştırmalarda teknoloji rolü küçümsenmeyecek kadar büyüktür. Teknoloji dünyasında kütüphaneler de değişimin kaçınılmaz bir parçası olmuştur. Kitaplar e-Kitaplara, dergiler e-Dergilere, kütüphaneler ise e-Kütüphaneye dönüşmektedir.

Dönüşümün bir örneği olarak İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi ve e-Kaynaklar basılı kaynak koleksiyonunu, elektronik kaynaklarla kuruluşundan bu yana desteklemektedir. Hatta kuruluşundan bu yana sadece ismini İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi değil, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar olarak kullanmaktadır. Bu desteği rakamlarla ifade edecek olursak, 125’ten fazla elektronik veri tabanına, 62.500’den fazla elektronik dergiye ve 445.000’den fazla ise elektronik kitaba erişim bulunmaktadır.

Geçmişte makale denildiği zaman sadece yazılar ya da tablo ve grafikler aklımıza gelirken günümüzde ise multimedya ile iç içe geçmiştir. Geleneksel yazıların dışında görsellik ön planda olmaya başlamıştır. Bu görselliğin ön planda olduğu örneklere BİLGİ Kütüphanesi’nde rastlayabilirsiniz.

Primal Pictures Anatomy Tv veri tabanımız kullanıcılarımız için insan anatomisiyle ilgili 400.000’den fazla görüntüyü, multimedya üzerine kurulmuş 3 boyutlu anatomik yapı içermektedir. Ayrıca bu veri tabanında kas yapısı ve işleyişi, biyomekanikler, cerrahi müdaheleler ve fizyolojik süreçlerle ilgili animasyonlar, MR görüntüleri ve 6.500’den fazla 3 boyutlu anatomik yapı bulunmaktadır. Bu alana ilgili olan kullanıcılarımıza öğrenmenin eğlenceli kılınmasını sağlamaktadır.

Ansiklopediler de elektronik versiyona geçmiştir. 18. yüzyıldan beri yayınlanan Britannica ansiklopedisi Britannica Academic Edition olarak yayın hayatına devam etmektedir. Bu e-ansiklopedi de 85.000’den fazla makale, 800.000’nin üzerinde tam metin süreli yayın, 50.000’nin üzerinde resim, 2.000’den fazla video, 10.000’den fazla e-kitap ve referans kaynağı bulunmaktadır. Bunların dışında blog sayfaları, içeriği Dünya Bankasından sağlanan “World Data Analyst” portalı, Biyografi bölümü, Dünya Atlası ve “Timeline” portalın sundukları arasındadır.

Makale yazarken ya da ödev yaparken sadece basılı kaynakları değil, videoları kullanıp atıf yapabileceğinizi biliyor muydunuz? Academic Video Online veri tabanı sayesinde araştırma konunuza uygun olan videonun ilgili kısmını kesebilir, çalışmalarınıza ekleyebilir ve atıf yapabilirsiniz.

Geçmişte gazete ve dergilerin sadece basılı formatı akla gelirken şimdi pek çoğunu yanımızda elektronik versiyonunu taşıyabiliyoruz. PressReader veri tabanımızda uygulamayı telefonunuza ya da tabletinize indirdiğinizde 120 ülkeden, 60 dilde, yaklaşık 7.500’den fazla günlük gazeteye ve popüler dergiye orijinal formatıyla güncel olarak erişim sağlayabilirsiniz. Ayrıca gazetelerin 90 günlük arşivine erişebilirsiniz.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi ve e-Kaynaklar’ın abone olduğu veri tabanları; kitap, dergi, makale, ansiklopedi, rapor, tez, konferans bildirileri, istatistik verileri ve akademik videoları içermektedir. Bu kapsamda veri tabanları, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi ve e-Kaynaklar’ın eğitim-öğretim ve araştırma-geliştirme faaliyetlerine destek olacak niteliktedir. Her bilim dalının kendine özgü abstrakt (öz) veri tabanları dâhil olmak üzere, gerektiğinde tam metin olarak erişilebilmektedir. Bu veri tabanlarına BİLGİ Kütüphanesi ücret ödeyerek abone olur. BİLGİ Kütüphanesi’nin veri tabanlarında bulduğunuz bilgi kaynaklarının çoğunu Google ya da Wikipedia’da arayarak bulamazsınız, bulabilseniz bile sizden yüksek bir ücret talep edebilir.

Tabii hepsinden önce kullanıcılarımızın kampüs dışından da elektronik kaynaklara ücretsiz erişmek için BİLGİ kütüphanesine üye olmaları gerekir.

BİLGİ mensupları, veri tabanlarına uluslararası standartlarda zamandan ve emekten tasarruf ederek, doğru ve hızlı şekilde ulaşabilmektedirler.

Anahtar Kelimeler/ Keywords: Veri tabanı, e-kitap veri tabanı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar

*Fatma AKYOL, Veri Tabanları ve Süreli Yayınlar Kütüphanecisi| İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar e-mail: fatma.akyol@bilgi.edu.tr T: (0212) 311 5196

*Ece TUFANYAZICI, Veri Tabanları ve Süreli Yayınlar Kütüphanecisi | İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar e-mail: ece.tufanyazici@bilgi.edu.tr T : (0212) 311 5197

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları Kataloglama İşlemleri

İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından kaynak yayınlanmadan önce kütüphaneye PDF formatında nüshası gönderilmektedir. Gönderilen nüsha incelenmekte, Kataloglama ve Metadata Bölümü kütüphanecileri tarafından özgün kataloğu yapılmaktadır. 2018 yılı itibariyle İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınlarının katalogları; Resource Description and Access (RDA) kataloglama kurallarına uygun olarak kataloglanmaktadır. Bu formata geçmeden önce Dünya’dan Yale, MIT, Stanford, Cambridge, Harvard, Princeton, Columbia, Oxford gibi üniversitelerin yayınevlerinin özgün kütüphane katalogları incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları’nın özgün kataloglama politikası RDA standardına göre yeniden güncellenmiştir.

Kütüphanemizde (RDA) kataloglama kurallarına yanında, Library of Congress (LC) sınıflama sistemi, LC subject headings (ingilizce konu başlıkları) ve LC authority standartları kullanılarak kataloglama ve sınıflama yapılmaktadır. Bu standartlarla yapılan özgün katalog, Kataloglama ve Metadata Bölümü kütüphanecileri tarafından kontrol edilmektedir. Kontrolü yapılan katalog, kütüphane e-posta adresine gönderilmekte varsa diğer kütüphanecilerin değişiklik ve katkıları da ele alınmaktadır. Son hali hazırlanan katalog e-posta ile yayınevine gönderilmektedir. Böylece; kaynak basılırken iç kapağın arkasında özgün kataloglaması yapılmış olarak basılmaktadır. Yayınevi kitabını satın alan diğer kütüphaneler kitabın kataloğuna, uluslararası standartlarda zamandan ve emekten tasarruf ederek, doğru ve hızlı şekilde ulaşabilmektedirler. Dünyadaki ünlü üniversite yayınevlerinin özgün kataloglama formatını kütüphanemizin de kullanması sonucunda, daha nitelikli ve ayrıntılı katalog yapılmaya devam edilmektedir.

Aşağıdaki görselde eski ve yeni formata göre kitap katalog örnekleri görülmektedir. 2018 yılı içinde İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından basıma hazırlanan 67 adet kitabın basım öncesi özgün kataloglaması RDA formatına göre yapılıp yayınevine gönderilmiştir.

Anahtar Kelimeler/ Keywords: İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, Kataloglama & Metadata, İstanbul Bilgi Libraries and e-Resources, Catalog & Metadata.

Hatice Işık, Kataloglama ve Metadata Kütüphanecisi | İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar

“BİLGİ’li Çocuklar Kütüphaneyi Keşfediyor” Atölye Çalışması*

Her gün geldiğimiz üniversitemizi çocuklarımızla paylaşmak, daha bu yaşta kampüsün ve kütüphanenin havasını solumalarını sağlamak için “BİLGİ’li Çocuklar Kütüphaneyi Keşfediyor” etkinliğimizi 29 Ocak Salı günü Mimarlık Fakültesi KD6 binasında gerçekleştirdik. Bu fikir nereden mi çıktı derseniz?

53. Kütüphane Haftasında İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar olarak ilkini sosyal sorumluluk kapsamında çevremizde bulunan ilkokul öğrencilerine yönelik olarak yaptığımız çocuk atölyesi etkinliğimize yoğun bir ilgi vardı ve bu etkinliği büyük bir keyifle gerçekleştirdik. Sonrasında gelen yoğun talepler üzerine bu yıl da ikincisini düzenlemeye karar verdik. Atölyemizin içeriğine bakacak olursak;

Çocuk Atölyesi; 7-11 yaş grubundaki çocuklara yönelik kütüphane ve kitaplarla ilgili hayal dünyalarına bir yolculuğa çıkararak yaratıcılıklarını arttırmayı onlara kütüphaneyi anlatmayı ve oyunlaştırma ile kütüphane kurallarını basitçe öğretmeyi hedefledik.

Atölyemize katılan çocuklarla tanışarak etkinliğimize başladık. Keyifli ve eğlenceli bir sohbet gerçekleşti ve onları biraz da olsa tanıma fırsatı bulduk. Bu sohbetin ardından kütüphane kuralları ile ilgili olarak tasarlamış olduğumuz renkli çizimlerimizi çocuklara göstererek yorum yapmalarını istedik. Gerçekten çok bilinçli ve güzel cevaplar aldık. Ve cevap veren her bir çocuğa bir çanta içinde kitap hediye ederek etkinliğe daha fazla katılmalarını sağladık.

Çocuklar ile ilgili bir etkinlik olur da çizgi film olmaz mı? Tabi ki kütüphane ile ilgili hem dikkat çekici hem de öğretici bir çizgi film olan “TRT Çocuk Nane ile Limon Kütüphane”yi izleyerek programımıza devam ettik. Çizgi film seyrinin ardından kitap okuma  ( yaratıcı drama) ve minik mucitlerin yaratıcılıklarını ortaya koyacakları kitap ayracı tasarlama çalışmasını gerçekleştirdik. Çocuklar kitap ayraçlarını tasarlarken biz de onlara meyve ikramında bulunduk. Kimisi tuttuğu takımın amblemini tasarlarken kimisi en sevdiği hayvanın resmini kitap ayracına çizdi. Çocukların çizim ve boyama etkinliğinin hoşlarına gittiğini görünce bu yoldan devam etmek istedik ve onlara bir A3 kağıt dağıtarak hayallerindeki kütüphaneyi de çizmelerini istedik. Bu etkinlikte de rafların üstünde kitaplar, içinde oyuncak olan kütüphaneler, kütüphaneci ile konuşan öğrenciler ve kitap arayan çocukların çizimleri ön plandaydı.

Çocuk Atölyesi etkinliğimizin sonuna doğru gelirken çocuklara kütüphanemizi gezdirerek etkinliğimizi tamamlamak istedik. İlk olarak kütüphanemizin giriş katını gezdik ve sonrasında çocuklar için önceden hazırlamış olduğumuz alanda okuma etkinliğimizi gerçekleştirdik. 10 dakika kadar süren okuma etkinliğinin ardından programımızın sonuna gelmiştik. Herkesle tek tek vedalaşarak aileleri ile birlikte onları uğurladık.

Çocuk atölyesi etkinliğimiz sayesinde çocuklarla birlikte çok keyifli dakikalar geçirdik. Minik mucitlerin yaratıcılıklarını ortaya koydukları hayal dünyalarını yakından tanıma fırsatı bulduk. Minik misafirlerimiz ile bizler de kütüphaneyi farklı bir gözle izleme imkanı bulduk. Bir başka etkinliğimizde görüşmek dileğiyle…

Anahtar Kelimeler/ Keywords: Çocuk Kütüphaneleri, Kütüphaneler, İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Children Libraries, Libraries, İstanbul Bilgi Libraries and e-Resources

*Merve DİRKEN, Ece ÖKSÜZ, Esra YÜKSEL, Referans Kütüphaneci| İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphane ve e-Kaynaklar

e-mail: kutuphane@bilgi.edu.tr

T: (0212) 311 7399